Carbon - Nguyên liệu chính làm nên cây vợt cầu lông

Ở trên những cây vợt cầu lông cao cấp, các bạn thường thấy thông số như 20T, 30T, 40T, 46T... đi kèm với những lời giới thiệu của hãng sản xuất là chất liệu làm nên cây vợt bền, tính năng này kia v.v... Những cây vợt cầu lông ngày nay đa số đều làm từ sợi carbon có gia cố polimer (CFRP) chứ không phải sợi carbon nguyên chất. Số T càng cao thì cây vợt đó càng bền, mạnh mẽ và càng đắt.
carbon-fiber-la-gi.jpg
Cấu tạo
Carbon nguyên chất có màu đen nhìn giống như vải sồi hay còn gọi là tơ sồi, đường kính nó cực kỳ mảnh, rất dễ trầy, mòn và dễ hư, nên con người đã bện lại hàng ngàn tơ sợi với nhau tạo thành một sợi đơn. Sau đó đan kết các sợi đơn này thành tấm như tấm vải.

Sợi carbon được sản xuất từ tiền chất carbon hóa dựa vào PAN (polyacrylonitrile), tơ nhân tạo hoặc hắc ín. Các chất liệu này được thay thế lẫn nhau để kết hợp với than chì (graphite). Thường thấy trên mạng hoặc ở một số tài liệu gọi sợi carbon là carbon fiber graphite, nhưng thực ra, sợi carbon và sợi graphite được xử lý nhiệt ở nhiệt độ khác nhau và có thành phần carbon khác nhau.

Các bạn có thể xem thêm tại https://vi.wikipedia.org/wiki/Sợi_carbon

VD cây vợt Adidas P8 có thông số S.M.A.R.T carbon: UDi/46T/XT/HMA/CF. Đây là công nghệ vật liệu Carbon, thông qua các thay đổi về: cấu trúc, thành phần, hình dáng, kết dính và khuôn mẫu. Công nghệ dát mỏng Carbon liên kết với các lớp nhựa, tăng kiểm soát áp xuất để tăng độ bền Carbon và hiệu suất cao hơn.
12f2366744f7bca9e5e6.jpg


PAN là tiền chất phải trải qua hàng loạt qui trình kiểm soát hết sức tỉ mỉ và nghiêm ngặt, được tiếp xúc với nhiệt độ cực cao để xử lý bề mặt và kích thước. Mỗi loại sợi carbon đều có những đặc tính, khả năng khác nhau, được phân loại theo tỉ lệ chịu được kéo căng, thường gọi là modulus có đơn vị là MSI (million pounds per square inch), GPA (gigapascals) hoặc ton.

Modulus càng cao, vật liệu sẽ càng cứng và càng mỏng, và sản phẩm làm ra sẽ tốt, bền, mạnh hơn nhiều so với loại có độ modulus thấp, rẻ hơn.

Sợi carbon có độ modulus từ 32-34,8 MSI là phổ biến nhất, giá rẻ. Kế đến là loại có độ modulus trung bình (lên đến 50 MSI), đòi hỏi một quy trình chế tác phức tạp và tốn kém hơn. Sợi carbon có độ modulus càng cao càng đắt tiền. Trong thực tế, không hiếm những công ty vô đạo đức đã làm ra những dòng cần với loại sợi rẻ tiền, cỡ 33 MSI, rồi quảng bá nó như là loại modulus mật độ cao và bán với giá trên trời.

Vậy làm thế nào để xác định được độ modulus của sợi carbon? Có thể căn cứ vào độ co giãn của sợi. So với các loại sợi khác, sợi carbon giãn rất ít. Nếu chế tạo bằng sợi có độ modulus cao, sản phẩm có thể sẽ rất cứng, nhẹ và nhạy nhưng đồng thời lại rất giòn, dễ gãy.

Mitsubishi, Toray, Hexcel là những nhà sản xuất sợi carbon rất nổi tiếng, chất lượng sợi của các hãng này rất tốt.

1. Carbon Fiber là gì ?
Sợi Carbon là sản phẩm được chế tạo chủ yếu từ cacbon. Hàm lượng carbon là 90% hoặc nhiều hơn với sợi có mô đun đàn hồi tiêu chuẩn và 100% sợi carbon có mô đun đàn hồi cao. Bên cạnh Cacbon, Nito là nguyên tố chính trong sợi cacbon. Sợi Carbon được sản xuất bằng cách nung sợi polyacrylonitrile (PAN), sợi dầu hoặc một sợi hữu cơ khác trong khí trơ để phân tách các yếu tố khác carbon. Ít nhất 90% sợi carbon thương mại là sợi carbon PAN làm từ sợi PAN, bởi vì sợi carbon PAN ưu việt hơn so với sợi dầu về mặt cân bằng hiệu suất, chi phí, dễ sử dụng vv.Toray sản xuất sợi carbon PAN. Trên thực tế, Toray dẫn đầu ngành công nghiệp sản xuất sợi carbon về hiệu suất, chất lượng và khối lượng.

Hai tính năng ưu việt của sợi carbon là cường độ cao và trọng lượng nhẹ. Trọng lượng riêng của carbon xấp xỉ 1.8, bằng 1/4 trọng lượng riêng của sắt. Sợi cacbon cũng nhẹ hơn nhôm và sợi thủy tinh có trọng lượng riêng lần lượt là 2,7 và 2,5. Ngoài ra, sợi cacbon có cường độ cao và mô đun đàn hồi lớn, cường độ của nó được xác định bằng cách chia độ bền kéo cho trọng lượng riêng, xấp xỉ khoảng 10 lần so với cường độ của sắt, mô đun đàn hồi được xác định bằng cách chia mô đun độ dãn dài cho trọng lượng riêng, gấp 7 lần so với của sắt. Đó là lí do sợi cacbon là một vật liệu nhẹ phù hợp để thay thế các vật liệu kim loại thông thường. Sợi carbon có đặc điểm khác như không phá hoại bởi mỏi, gỉ hóa học và nhiệt. Đây là loại vật liệu có độ tin cậy cao đảm bảo độ ổn định trong thời gian dài, ngay cả dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

2. Sợi Carbon – Những Điều Ít Ai Biết.
Trong những thập kỉ gần đây, sợi carbon bắt đầu được ứng dụng rộng rãi. Nó được sử dụng ở những nơi mà môi trường khắc nghiệt đóng vai trò quan trọng.

Những dấu son lịch sử
Ít ai nghĩ sợi carbon (Carbon fiber – CF) được sáng chế vào năm 1879 bởi Thomas Edison và được coi là loại sợi tổng hợp cổ nhất của loài người, lại có giá trị lớn lao đến thế đối với sự phát triển khoa học kỹ thuật hiện đại. Ban đầu, nhà phát minh này đã sử dụng sợi carbon làm dây tóc của bóng đèn. Mặc dù lúc đó sợi sợi carbon không giống như sợi carbon ngày nay, nhưng chúng lại có sức chịu đựng đáng kể với nhiệt độ, điều này khiến cho sợi carbon trở thành ý tưởng không tồi cho các loại sợi dẫn điện.

Edison chế tạo sợi carbon dựa trên chất xenluloza gồm có cotton hoặc tre, hoàn toàn không giống như sợi carbon ngày nay làm từ dầu mỏ. Sự carbon hóa được tiến hành từ việc đốt cháy các sợi tre ở nhiệt độ cao trong môi trường tiêu chuẩn dưới sự kiểm soát chặt chẽ. Thomas Edison đã mất 40 giờ đốt cháy liên tục vật chất trên nhằm loại bỏ oxy, nitơ, hydro và chỉ giữ lại carbon để tạo ra những sợi carbon đầu tiên trên thế giới. Phương pháp chế tạo trên được gọi là “nhiệt phân” và vẫn được dùng trong thời đại ngày nay. Kết quả là những sợi tre được “carbon hóa” có khả năng chịu lửa và nhiệt độ cao – điều kiện cần thiết cho sự cháy sáng của dây tóc bóng đèn.

Edison chế tạo sợi carbon dựa trên chất xenluloza gồm có cotton hoặc tre, hoàn toàn không giống như sợi carbon ngày nay làm từ dầu mỏ. Sự carbon hóa được tiến hành từ việc đốt cháy các sợi tre ở nhiệt độ cao trong môi trường tiêu chuẩn dưới sự kiểm soát chặt chẽ. Thomas Edison đã mất 40 giờ đốt cháy liên tục vật chất trên nhằm loại bỏ oxy, nitơ, hydro và chỉ giữ lại carbon để tạo ra những sợi carbon đầu tiên trên thế giới. Phương pháp chế tạo trên được gọi là “nhiệt phân” và vẫn được dùng trong thời đại ngày nay. Kết quả là những sợi tre được “carbon hóa” có khả năng chịu lửa và nhiệt độ cao – điều kiện cần thiết cho sự cháy sáng của dây tóc bóng đèn.

Về sau, đến tận những năm 1950 khả năng kéo giãn của sợi carbon mới được khám phá. Người đầu tiên được cho là tạo ra sợi carbon ngày nay có tên là Rayon. Ngày nay, sợi carbon hiện đại được sản xuất bởi một vật liệu có tên là polyacrylonitrile (PAN), đây cũng là nguyên liệu được sử dụng để sản xuất hầu hết khối lượng sợi carbon hiện tại.

3. Tại Sao Sợi Carbon Nhẹ Và Bền?
Có tới hơn 90% sợi carbon được tạo thành từ những nguyên tố carbon, tất nhiên khối lượng nguyên tử của nguyên tố carbon nhẹ hơn nguyên tố kim loại.

Chúng ta đều biết các vật chất có cấu tạo từ nguyên tử carbon đều rất nhẹ. Ví dụ như kim cương, than củi, than hoạt tính và than chì đều được cấu thành từ những nguyên tử carbon. Với cấu tạo của mình, sợi carbon cũng thuộc nhóm này và có tính chất tương đồng kim cương. Kim cương là vật liệu cứng và bền nhất trong khi than chì mềm và trơn. Sự khác nhau giữa chúng xuất phát từ nguyên nhân cấu trúc tinh thể khác nhau. Có thể hiểu đơn giản than củi mềm do cấu trúc tinh thể sắp xếp không theo trật tự, không bền vững trong khi cấu trúc tinh thể kim cương rất trật tự và đồng đều nên rất bền. Kim cương có cấu trúc tinh thể carbon ba chiều trong khi sợi carbon có cấu trúc mạng lưới hai chiều với các nguyên tố carbon sắp xếp trật tự thẳng hàng và quấn lấy nhau.

Tóm lại, sợi carbon bền khi nó ít lẫn các nguyên tố khác và sắp xếp trật tự.

4. Sở Hữu Tính Chất Vượt Trội So Với Kim Loại
Những lợi ích mang lại từ loại sợi carbon là quá rõ ràng: nó có trọng lượng nhẹ hơn nhiều so với thép nhưng lại có độ bền lớn hơn nhiều so với thép.

Ngoài ra, những lợi ích quan trọng của sợi carbon còn phải kể đến như sức khả năng chịu kéo giãn lớn, tính đàn hồi thấp. Chính những yếu tố này đã đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường độ cứng cho kết cấu hình nón ở mũi máy bay siêu âm. Sợi carbon trên thị trường thường có đường kính 7 - 10 μm được cấu tạo từ khoảng 30.000 sợi đơn. Các sợi đơn gồm những tấm graphit mỏng thẳng, xoắn hoặc cuộn vào nhau. Tính chất của sợi phụ thuộc vào sự định hướng của các tấm graphit đó.

Nói vậy không có nghĩa sợi carbon không có nhược điểm, sợi carbon dòn và có thể dẫn điện và tạo điều kiện cho quá trình ăn mòn điện hóa kim loại. Vì vậy, các các chi tiết làm từ sợi carbon thường có lớp vật liệu khác như nhựa tráng phủ bên ngoài.

5. Ngày Càng Được Ứng Dụng Rộng Rãi.
Trong những thập kỉ gần đây, sợi carbon bắt đầu được ứng dụng rộng rãi tới lĩnh vực thương mại, máy bay dân dụng, công nghiệp, giao thông vận tải. Nó cũng được sử dụng ở những môi trường mà khắc nghiệt: nhiệt độ cao để làm gioăng chịu nhiệt , hóa chất trơ bền cơ học để làm Dây Tết Chèn , nhiều rung động đóng vai trò quan trọng.

Ngày nay, Mỹ là thị trường lớn nhất thế giới chiếm 60% tổng sản lượng sợi carbon trong khi Nhật Bản là quốc gia sản xuất tới 50% tổng sản lượng toàn cầu. Nhà máy sản xuất sợi carbon lớn nhất thế giới được đặt tại Nhật Bản với tên gọi Toray Industries of Japan. Toàn bộ lượng sợi carbon chưa thành phẩm (sợi đơn) hầu như đều được sản xuất tại Nhật Bản.

Theo Công ty TNHH Mitsubishi Rayon (Tokyo, Nhật Bản), một công ty chuyên sản xuất sợi carbon, lượng sợi carbon ứng dụng trong các mặt hàng liên quan tới thể thao trên toàn thế giới đã đạt ngưỡng 5.000 mặt hàng.

Trong tương lai, chắc hẳn sợi carbon vẫn là một loại vật liệu nhẹ đáng tin cậy cho rất nhiều hãng sản xuất trên thế giới. Vấn đề bây giờ cần giải quyết là giá cả cho loại vật liệu ưu việt này vẫn ở mức quá cao khiến nó chưa được áp dụng thực sự phổ biến trong nhiều lĩnh vực.
(Bài viêt có Sưu tầm từ nhiều nguồn)​
 

Facebook Comment

Thống kê

Thành viên trực tuyến
0
Khách ghé thăm
1
Tổng số truy cập
1

Trực tuyến

Không có thành viên nào trực tuyến.

Thống kê diễn đàn

Chủ đề
2,661
Bài viết
2,676
Thành viên
140
Thành viên mới nhất
nhathuoc247

Thống kê

Thành viên trực tuyến
0
Khách ghé thăm
1
Tổng số truy cập
1

Thống kê diễn đàn

Chủ đề
2,661
Bài viết
2,676
Thành viên
140
Thành viên mới nhất
nhathuoc247