1. Lời giới thiệu
Một cuộc chạm trán kinh điển đã xảy ra tại Giải Vô địch thế giới ở Copenhagen giữa Liem Swie King và Icuk Sugiarto của Indonesia trong trận chung kết đơn nam. Sự việc đã diễn ra cách đây 21 năm nhưng nó vẫn đọng mãi như là một trong nhũng trận đấu đơn tuyệt vời của mọi thời đại. Cả hai VĐV giành giật nhau từng điểm một và khán giả đã được thưởng thức hai trường phái - sự bùng phát của King đấu với sự kiểm soát vững chắc của Icuk. Mọi người hâm mộ CL đều kinh ngạc cách thi đấu của 2 VĐV và họ tự hỏi điều gì đã làm cho VĐV thi đấu tốt như thế. Câu trả lời của vấn đề: tài năng thật sự, sựû tập luyện cần mẫn và sự huấn luyện hiệu quả.
2. Sự huấn luyện là gì?
Sự huấn luyện được định nghĩa: "Một tiến trình có hệ thống của không những là sự phát triển tiêu chuẩn thành tích VĐV, mà còn để rèn luyện và đẩy mạnh sự phát triển tổng thể của cá nhân - thể lực, tinh thần, xã hội học và cảm xúc - hướng tới sở trường trong thể thao của sự chọn lựa".
3. Sự huấn luyện hiệu quả là gì?
Sự huấn luyện hiệu quả là một tiến trình mà cả VĐV và HLV làm việc hài hoà với nhau dựa trên những phương thức hữu hiệu và sử dụng thời gian một cách hữu ích nhất.
Sự huấn luyện, đơn giản hơn là bao gồm những tiêu chuẩn quan trọng:
Phải có sự tiến bộ về kỹ thuật, những kỹ năng hoặc chiến thuật.
Sự nâng cao thành tích trong tất cả cấp độ.
Đặt ra những nhiệm vụ thách thức hơn để nâng cao trận đấu.
Huấn luyện là một sự kết hợp của những chỉ dẫn hoặc dạy hoặc tập luyện, không những HLV cần để có tài năng chuyên môn mà còn có kiến thức trong những lĩnh vực liên quan khác. Để đạt được điều này, việc ứng dụng những kiến thức khoa học vào thể thao đã trở thành nhân tố quan trọng nhất trong việc huấn luyện.
4. Huấn luyện là khoa học hay nghệ thuật?
Huấn luyện là một khoa học chăng? Theo chúng ta hiểu khoa học là một hệ thồng hoặc phương pháp dựa trên những nguyên tắc khoa học mà đã được chứng minh qua quá trình thức nghiệm bằng phương pháp khoa học. Lượng kiến thức đó bao gồm những khái niệm, những nguyên tắc, cách thức quản lý là một điều kiện tiên quyết đối với thành công của công việc huấn luyện. Lượng kiến thức đó được thể hiện trên nhiều mặt như đối với VĐV, đối với công việc huấn luyện của HLV hoặc trợ lý hoặc thông qua những bài học và bài tập thông thường.
Việc ứng dụng những kiến thức mà tạo thành khoa học được gọi là nghệ thuật. Đó là việc áp dụng một cách có hệ thống những kiến thức hoặc kỹ năng để đạt những kết quả như mong muốn. Kỹ năng của HLV liên quan đến việc hiểu biết khả năng của cơ thể đối với tập luyện và việc áp dụng của kiến thức này là qua nghệ thuật tập luyện của VĐV. Nói cách khác, những nguyên tắc và khái niệm được áp dụng thông qua quá trình giảng dạy mà trong đó nõ chính là nghệ thuật như giám sát và điều chỉnh các VĐV cũng như các hoạt động. HLV biên soạn chương trình huấn luyện như thế nào là quan trọng giống như anh ta dạy những gì.
HLV cần phải nắm vững khoa học và nghệ thuật huấn luyện bởi vì điều này liên quan đến lối chơi và nó có ý nghĩa hơn là nắm được các quy luật kỹ năng, chiến thuật của môn đó. HLV cần phải:
Nắm vững cấu tạo cơ thế và phản ứng của nó khi luyện tập.
Nắm vững hoạt động của trí não và những ảnh hưởng của từng loại bài tập đối với nó.
Có thể phân tích lối chơi và điều khiển sự tiến bộ
Đánh giá cao chương trình huấn luyện
Nói tóm lại, huấn luyện là cả một khoa học và nghệ thuật. Là khoa học bởi về nó có những kiến thức về cơ thể liên quan đến huấn luyện. Nó không chỉ là khoa học trừu tượng mà là khoa học thực dụng. Và huấn luyện như một nghệ thuật khi những kỹ năng của nó được phát triển dựa trên những nguyên tắc và phương pháp truyền đạt kỹ năng và tri thức. Đối với từng VĐV và từng môn thể thao mà sử dụng những phương cách khác nhau.
5. Vậy Huấn luyện viên là gi?
HLV có thể hiểu thao nhiều cách khác nhau tuỳ theo mỗi người. Trong thể thao, HLV là những người có khả năng lập kế hoạch cho những bài tập để thúc đẩy việc học các kỹ năng làm tiến bộ lối chơi. Họ còn là những người có thể giúp đỡ và thúc đẩy những nhiệm vụ của họ. Ngoài ra, họ phải có trách nhiệm là phải tìm kiếm những cố vấn chuyên môn giỏi để giúp đỡ VĐV tốt hơn.
Những HLV lão luyện hiểu rằng họ cần phải giúp VĐV phát triển về toàn diện. HLV lấy người chơi làm trung tâm sẽ dùng những phương pháp hợp với nhu cầu xã hội, tình cảm, thể chất và sự phát triển nhân cách của từng VĐV.
Nói tóm lại, HLV là những người hiểu rõ các VĐV của mình để mỗi VĐV có thể trở nên cứng rắn, thân thiện và tự lập. Để đạt được những điều này, HLV cần nắm bắt những trách nhiệm nhất định.
6. Triết lý về huấn luyện là gi?
Sự tiến bộ của VĐV dĩ nhiên phụ thuộc vào việc được huấn luyện tốt và việc được huấn luyện tốt phụ thuộc vào triết lý huấn luyện.
Triết lý về huấn luyện là một tập hợp những quy luật chi phối hành động và cách ứng xử của HLV có nghĩa là giải thích "tại sao" và "làm như thế nào" một HLV thực hiện công việc của mình.
Triết lý về huấn luyện bao gồm:
Những kinh nghiệm trong quá khứ
Ước mơ của HLV
Chính hai nhân tố này đã tác động đến niềm tin của HLV đối với nhiều vấn đề, đó là:
Vai trò HLV trong mối quan hệ với những người khác như VĐV, cha mẹ, gia đình, các HLV khác, các đội ủng hộ, báo chí, các tổ chức và nhà quản lý.
Những mục tiêu của các VĐV và lý do mà họ chơi CL hoặc các môn thể thao khác.
Trách nhiệm, thái độ hoặc sự tiến bộ của VĐV.
Khái niệm về thành quả của sự thi đấu trong cả những kế hoạch thi đấu lâu dài.
Khái niệm chơi đẹp (fair play).
Sử dụng những chất kích thích để phát triển thành tích.
Đào tạo và thi đấu của những cầu thủ trẻ.
Hiểu được tại sao mọi người quan tâm đến thể thao.
Triết lý về huấn luyện của HLV sẽ tạo ra hai cách là đạo đức và cơ cấu tổ chức. Thật cần thiết để HLV hiểu và ý thức về triết lý của riêng mình. Nhận thức sẽ giúp cho HLV đưa ra những quan điểm riêng của mình về những vấn đề quan trọng. Nó sẽ giúp cho HLV hiểu mình hơn hiểu VĐV và những vấn đề liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến CL và thật sự tạo ra những mối liên hệ làm việc hiệu quả.
7. Những trách nhiệm chính của HLV
HLV phải:
đảm bảo môi trường tập luyện an toàn
nhận thấy và đáp ứng nhu cầu của từng VĐV.
truyền đạt những kỹ năng của môn CL cũng như việc ứng dụng chúng một cách có hiệu quả vào những tình huống khác nhau trong quá trình thi đấu.
đảm bảo cho VĐV phải thực sự thoả mái trong tập luyện và thi đấu.
đảm bảo cho thành tích VĐV sẽ được cải thiện thông qua chương trình tập luyện đầy thử thách và tiến bộ.
đánh giá mức độ thành công của bài tập dự trên nhu cầu và mục tiêu của VĐV.
Để thực hiện những vai trò này một cách thành công, những nhà huấn luyện đòi hỏi phải đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau.
8. Những gì làm nên HLV giỏi
Những kỹ năng giao tiếp
Chắc chắn rằng VĐV đang tập trung chú ý trước khi khi bạn bắt đầu nói.
Sử dụng ánh mắt để giao tiếp
Phát huy chất giọng của bạn - chú ý đến độ cao, mức độ và giọng nói
Chú ý đến những thông tin không lời - ngôn ngữ cơ thể (cử chỉ, dấu hiệu)
Cải thiện kỹ năng nghe - hỏi nhưng đừng ngắt lời
Dùng những từ dễ hiểu trong quá trình huấn luyện
Nói chậm và rõ ràng
Biết rõ tên VĐV
Cần đưa ra những lời nhận xét mang tính khả quan
Cần khen trước khi chê
Sử dụng những câu hỏi tích cực
Dùng những sự tương đồng để giải thích - liên hệ đến những điều mà mọi người biết
Sử dụng khiếu hài hước
Tránh mỉa mai
Khả năng để dạy dỗ
Hiểu rõ về CL:
Luật cầu lông
Những kỷ thuật cơ bản
Bản chất của CL
Yêu cầu của môn CL
Các tình huống thi đấu
Nắm vững phương pháp giảng dạy cơ bản
Mọi người học như thế nào
Các giai đoạn phát triển
Những kiến thức sơ đẳng về khoa học các môn thể thao
Kỹ năng tổ chức tốt
Kỹ năng lãnh đạo
Có khả năng quản lý hành vi của VĐV - nguyên tắc
Hình ảnh và bề ngoài gây ấn tượng
Ăn mặc chỉnh tề
Đúng giờ
Tự tin
Đúng tư thế
Sử dụng điệu bộ và nét mặt
Lấy VĐV làm trung tâm
Có khả năng đánh giá VĐV
9. Vai trò của các HLV
HLV phải biết sắp xếp những công việc khác nhau tại nhiều thời điểm và nhiều công việc tại một thời điểm chắc chắn. Trong số rất nhiều vai trò mà một HLV phải đảm trách:
là một người bạn trong sự ủng hộ và hỗ trợ cho người mới chơi.
là người giám hộ trong việc tránh cho VĐV khỏi trọng thương, tăng cường sức khoẻ và sự sung mãn.
là người hướng dẫn trực tiếp những hoạt động và luyện tập.
là người quản lý trongtổ chức và lập kế hoạch, chương trình và thi đấu.
là người năng động trong việc tạo ra một không khí vui vẻ và dứt khoát để VĐV phát huy.
là nhà khoa học trong việc phân tích, đánh giá và giải quyết vấn đề .
là nhà xã hội học trong việc tư vấn và khuyên nhủ VĐV
là sinh viên trong việc lắng nghe, học hỏi và phát triển kỹ năng huấn luyện và kiến thức.
là giáo viên trong việc chia sẻ thông tin và làm cho VĐV có ý thức về mối luan hệ đối với sự phát triển cá nhân và thi đấu của họ.
Vai trò HLV phụ thuộc rất nhiều yếu tố như sụ ủng hộ của người quản lý, ban huấn luyện, cộng đồng,ì thời gian cá nhân, sự nhiệt tình và quan trọng nhất là VĐV.
mục tiêu và tham vọng
kĩ năng và kinh nghiệm
tuổi đời và tuổi nghề
Hầu hết các HLV bắt đầu từ người hướng dẫn và giáo viên nhưng do trưởng thành của VĐV và trình độ chơi nâng cao đến khả năng phát triển mối quan hệ và vai trò của họ cũng thay đổi từ người thầy đến người cố vấn.
Hình 1: Hệ thống và vai trò của HLV
10. Những nhiệm vụ chính
Nhiệm vụ chính của tất cả các HLV là lên kế hoạch hướng dẫn, đào tạo và đánh giá thành tích của VĐV trong suốt quá trình huấn lutyện và thi đấu
Xây dựng kế hoạch tập luyện
Hướng dẫn tập luyện
Đánh giá thành tích suốt quá trình huấn luyện và thi đấu
Chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn những nhiệm vụ này trong tiến trình huấn luyện.
11. Mục tiêu của việc huấn luyện
Để thực hiện những mục tiêu huấn luyện thì người HLV cần theo hướng dẫn:
Sự phát triển toàn diện về thể lực chung và kỹ năng
Sự phát triển thể lực riêng - sức mạnh, độ bền, phối hợp ...
Yêu cầu kỹ thuật chuyên môn cho thành tích
Học luật và thúc đẩy mục tiêu của môn thể thao liên quan
Phát triển lĩnh vực tâm lý để làm tăng sức mạnh tinh thần và hưng phấn cho thành tích được cải thiện
Tạo ra không khí vui vẻ (hoà thuận) và tình thần hợp tác giữa các thành viên đội
Tạo ra và duy trì tình trạng sức khoẻ của VĐV.
Có những biện pháp ngăn ngừa chấn thương và
Trang bị cho VĐV những kiến thức lý thuyết cần thiết cần cho tập luyện: dinh dưỡng và di truyền.
* Trong chừng mực nào đó thì việc đạt được những điều trên đây phụ thuộc vào chỉ đạo chất lượng bài tập của HLV trong những giai đoạn huấn luyện.
12. Những kỹ năng chuyên môn
HLV xuất phát từ những hoàn cảnh khác nhau nên khác nhau về hệ thống và cách thức huấn luyện. Mỗi HLV có chất lượng và kinh nghiệm dựa trên cách thức huấn luyện riêng của họ. Tuy nhiên, tất cả HLV phải có kỹ năng huấn luyện để thành công:
Những kỹ năng chuyên môn
Kỹ năng chuyên môn bao gồm những kiến thức về CL, khả năng lên kế hoạch và tổ chức, phương pháp huấn luyện, tiến trình và kỹ thuật. Kỹ năng chuyên môn cũng liên quan đến kiến thức chuyên sâu, khả năng phân tích và khả năng thiết kế hoạt động đối với những gì có thể giúp VĐV giải giải quyết vấn đề.
Những kỹ năng nhân bản
Những kỹ năng nhân bản là về sự giao tiếp và HLV có mối liên hệ như thế nào đối với người khác,. Đây là kỹ năng rất quan trọng bởi vì HLV phải làm việc với mọi người. Những HLV với kỹ năng nhân bản phát triển cao là luôn có nhận thức về thái độ riêng của họ, và tin tưởng về mỗi thành viên trong đội. Những kỹ năng nhân bản đòi hỏi HLV là người giao tiếp có kỹ năng và người nghe. Họ phải nhận thức được sự nhạy cảm và niềm đam mê của mỗi thành viên trong đội.
Những kỹ năng nhận thức
Những kỹ năng nhận thức là khả năng nhìn thấy toàn cảnh một bức tranh lớn. HLV có thể khiến VĐV nhìn thấy những điều cần phải thấy. Anh ta có thể thu hẹp khoảng cách giữa cộng động và đội tuyển.
13. Giao tiếp là chìa khoá của sự huấn luyện thành công
Giao tiếp hiệu quả cũng là một yếu tố chủ chốt của việc huấn luyện thành công. Đây là một quá trình hai chiều: cho và nhận thông tin. Người ta cho rằng phát thông tin thì quan trọng hơn nhiều nhưng sự thật thì không phải như vậy. HLV có thể hiểu được các VĐV, biết được điểm mạnh, điểm yếu, những hy vọng cũng như nỗi lo của các VĐV nếu như họ biết lắng nghe và hỏi han.
Ngoài khả năng giao tiếp hiệu quả, biết lắng nghe cũng là một điều rất quan trọng nhưng hầu hết mọi người đều ít coi trọng nó. Những HLV được đào tạo sư phạm thường có khuynh hướng nói nhiều. Nói ở đây là truyền đạt thông tin:
* nội dung: điều được nói và
* hình thức: nó được chuyển tải bằng cách nào
Theo Mehrabian (1968) đã phân tích những yếu tố liên quan ảnh hưởng đến một thông tin:
* những ngôn từ: đóng góp 7%
* biểu đạt ngôn ngữ (cách mà ngôn ngữ được nói) đóng góp 38%
* giao tiếp phi ngôn ngữ (cử chỉ, nét mặt) đóng góp 55%
Dưạ trên những thông tin này thì có trên 90% lượng thông tin được diễn đạt một cách phi ngôn ngữ. Vì vậy, HLV phải nhận ra ảnh hưởng của những thông tin không lời qua: * nét mặt
* cử chỉ
* điệu bộ
* ánh mắt
* trang phục và diện mạo
14. Phong cách huấn luyện
Các HLV có xu hướng phát triển phong cách tự nhiên của họ, thể hiện tính cách, kiến thức và kinh nghiệm. HLV sử dụng việc kết hợp của
* nói - đưa thông tin
* thể hiện - sử dụng minh hoạ
* hỏi - hỏi khi VĐV tập luyện
Mức độ của hình thức và mối quan hệ giữa nói, thể hiện và hỏi được nêu ở bảng 2 sau đây. Những HLV nên phát triển mức độ của hình thức vì thế họ có thể sử dụng hình thức phù hợp nhất đối với cá nhân riêng biệt, nhóm hoặc bất kỳ tình huống nào.
Một cuộc chạm trán kinh điển đã xảy ra tại Giải Vô địch thế giới ở Copenhagen giữa Liem Swie King và Icuk Sugiarto của Indonesia trong trận chung kết đơn nam. Sự việc đã diễn ra cách đây 21 năm nhưng nó vẫn đọng mãi như là một trong nhũng trận đấu đơn tuyệt vời của mọi thời đại. Cả hai VĐV giành giật nhau từng điểm một và khán giả đã được thưởng thức hai trường phái - sự bùng phát của King đấu với sự kiểm soát vững chắc của Icuk. Mọi người hâm mộ CL đều kinh ngạc cách thi đấu của 2 VĐV và họ tự hỏi điều gì đã làm cho VĐV thi đấu tốt như thế. Câu trả lời của vấn đề: tài năng thật sự, sựû tập luyện cần mẫn và sự huấn luyện hiệu quả.
2. Sự huấn luyện là gì?
Sự huấn luyện được định nghĩa: "Một tiến trình có hệ thống của không những là sự phát triển tiêu chuẩn thành tích VĐV, mà còn để rèn luyện và đẩy mạnh sự phát triển tổng thể của cá nhân - thể lực, tinh thần, xã hội học và cảm xúc - hướng tới sở trường trong thể thao của sự chọn lựa".
3. Sự huấn luyện hiệu quả là gì?
Sự huấn luyện hiệu quả là một tiến trình mà cả VĐV và HLV làm việc hài hoà với nhau dựa trên những phương thức hữu hiệu và sử dụng thời gian một cách hữu ích nhất.
Sự huấn luyện, đơn giản hơn là bao gồm những tiêu chuẩn quan trọng:
Phải có sự tiến bộ về kỹ thuật, những kỹ năng hoặc chiến thuật.
Sự nâng cao thành tích trong tất cả cấp độ.
Đặt ra những nhiệm vụ thách thức hơn để nâng cao trận đấu.
Huấn luyện là một sự kết hợp của những chỉ dẫn hoặc dạy hoặc tập luyện, không những HLV cần để có tài năng chuyên môn mà còn có kiến thức trong những lĩnh vực liên quan khác. Để đạt được điều này, việc ứng dụng những kiến thức khoa học vào thể thao đã trở thành nhân tố quan trọng nhất trong việc huấn luyện.
4. Huấn luyện là khoa học hay nghệ thuật?
Huấn luyện là một khoa học chăng? Theo chúng ta hiểu khoa học là một hệ thồng hoặc phương pháp dựa trên những nguyên tắc khoa học mà đã được chứng minh qua quá trình thức nghiệm bằng phương pháp khoa học. Lượng kiến thức đó bao gồm những khái niệm, những nguyên tắc, cách thức quản lý là một điều kiện tiên quyết đối với thành công của công việc huấn luyện. Lượng kiến thức đó được thể hiện trên nhiều mặt như đối với VĐV, đối với công việc huấn luyện của HLV hoặc trợ lý hoặc thông qua những bài học và bài tập thông thường.
Việc ứng dụng những kiến thức mà tạo thành khoa học được gọi là nghệ thuật. Đó là việc áp dụng một cách có hệ thống những kiến thức hoặc kỹ năng để đạt những kết quả như mong muốn. Kỹ năng của HLV liên quan đến việc hiểu biết khả năng của cơ thể đối với tập luyện và việc áp dụng của kiến thức này là qua nghệ thuật tập luyện của VĐV. Nói cách khác, những nguyên tắc và khái niệm được áp dụng thông qua quá trình giảng dạy mà trong đó nõ chính là nghệ thuật như giám sát và điều chỉnh các VĐV cũng như các hoạt động. HLV biên soạn chương trình huấn luyện như thế nào là quan trọng giống như anh ta dạy những gì.
HLV cần phải nắm vững khoa học và nghệ thuật huấn luyện bởi vì điều này liên quan đến lối chơi và nó có ý nghĩa hơn là nắm được các quy luật kỹ năng, chiến thuật của môn đó. HLV cần phải:
Nắm vững cấu tạo cơ thế và phản ứng của nó khi luyện tập.
Nắm vững hoạt động của trí não và những ảnh hưởng của từng loại bài tập đối với nó.
Có thể phân tích lối chơi và điều khiển sự tiến bộ
Đánh giá cao chương trình huấn luyện
Nói tóm lại, huấn luyện là cả một khoa học và nghệ thuật. Là khoa học bởi về nó có những kiến thức về cơ thể liên quan đến huấn luyện. Nó không chỉ là khoa học trừu tượng mà là khoa học thực dụng. Và huấn luyện như một nghệ thuật khi những kỹ năng của nó được phát triển dựa trên những nguyên tắc và phương pháp truyền đạt kỹ năng và tri thức. Đối với từng VĐV và từng môn thể thao mà sử dụng những phương cách khác nhau.
5. Vậy Huấn luyện viên là gi?
HLV có thể hiểu thao nhiều cách khác nhau tuỳ theo mỗi người. Trong thể thao, HLV là những người có khả năng lập kế hoạch cho những bài tập để thúc đẩy việc học các kỹ năng làm tiến bộ lối chơi. Họ còn là những người có thể giúp đỡ và thúc đẩy những nhiệm vụ của họ. Ngoài ra, họ phải có trách nhiệm là phải tìm kiếm những cố vấn chuyên môn giỏi để giúp đỡ VĐV tốt hơn.
Những HLV lão luyện hiểu rằng họ cần phải giúp VĐV phát triển về toàn diện. HLV lấy người chơi làm trung tâm sẽ dùng những phương pháp hợp với nhu cầu xã hội, tình cảm, thể chất và sự phát triển nhân cách của từng VĐV.
Nói tóm lại, HLV là những người hiểu rõ các VĐV của mình để mỗi VĐV có thể trở nên cứng rắn, thân thiện và tự lập. Để đạt được những điều này, HLV cần nắm bắt những trách nhiệm nhất định.
6. Triết lý về huấn luyện là gi?
Sự tiến bộ của VĐV dĩ nhiên phụ thuộc vào việc được huấn luyện tốt và việc được huấn luyện tốt phụ thuộc vào triết lý huấn luyện.
Triết lý về huấn luyện là một tập hợp những quy luật chi phối hành động và cách ứng xử của HLV có nghĩa là giải thích "tại sao" và "làm như thế nào" một HLV thực hiện công việc của mình.
Triết lý về huấn luyện bao gồm:
Những kinh nghiệm trong quá khứ
Ước mơ của HLV
Chính hai nhân tố này đã tác động đến niềm tin của HLV đối với nhiều vấn đề, đó là:
Vai trò HLV trong mối quan hệ với những người khác như VĐV, cha mẹ, gia đình, các HLV khác, các đội ủng hộ, báo chí, các tổ chức và nhà quản lý.
Những mục tiêu của các VĐV và lý do mà họ chơi CL hoặc các môn thể thao khác.
Trách nhiệm, thái độ hoặc sự tiến bộ của VĐV.
Khái niệm về thành quả của sự thi đấu trong cả những kế hoạch thi đấu lâu dài.
Khái niệm chơi đẹp (fair play).
Sử dụng những chất kích thích để phát triển thành tích.
Đào tạo và thi đấu của những cầu thủ trẻ.
Hiểu được tại sao mọi người quan tâm đến thể thao.
Triết lý về huấn luyện của HLV sẽ tạo ra hai cách là đạo đức và cơ cấu tổ chức. Thật cần thiết để HLV hiểu và ý thức về triết lý của riêng mình. Nhận thức sẽ giúp cho HLV đưa ra những quan điểm riêng của mình về những vấn đề quan trọng. Nó sẽ giúp cho HLV hiểu mình hơn hiểu VĐV và những vấn đề liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến CL và thật sự tạo ra những mối liên hệ làm việc hiệu quả.
7. Những trách nhiệm chính của HLV
HLV phải:
đảm bảo môi trường tập luyện an toàn
nhận thấy và đáp ứng nhu cầu của từng VĐV.
truyền đạt những kỹ năng của môn CL cũng như việc ứng dụng chúng một cách có hiệu quả vào những tình huống khác nhau trong quá trình thi đấu.
đảm bảo cho VĐV phải thực sự thoả mái trong tập luyện và thi đấu.
đảm bảo cho thành tích VĐV sẽ được cải thiện thông qua chương trình tập luyện đầy thử thách và tiến bộ.
đánh giá mức độ thành công của bài tập dự trên nhu cầu và mục tiêu của VĐV.
Để thực hiện những vai trò này một cách thành công, những nhà huấn luyện đòi hỏi phải đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau.
8. Những gì làm nên HLV giỏi
Những kỹ năng giao tiếp
Chắc chắn rằng VĐV đang tập trung chú ý trước khi khi bạn bắt đầu nói.
Sử dụng ánh mắt để giao tiếp
Phát huy chất giọng của bạn - chú ý đến độ cao, mức độ và giọng nói
Chú ý đến những thông tin không lời - ngôn ngữ cơ thể (cử chỉ, dấu hiệu)
Cải thiện kỹ năng nghe - hỏi nhưng đừng ngắt lời
Dùng những từ dễ hiểu trong quá trình huấn luyện
Nói chậm và rõ ràng
Biết rõ tên VĐV
Cần đưa ra những lời nhận xét mang tính khả quan
Cần khen trước khi chê
Sử dụng những câu hỏi tích cực
Dùng những sự tương đồng để giải thích - liên hệ đến những điều mà mọi người biết
Sử dụng khiếu hài hước
Tránh mỉa mai
Khả năng để dạy dỗ
Hiểu rõ về CL:
Luật cầu lông
Những kỷ thuật cơ bản
Bản chất của CL
Yêu cầu của môn CL
Các tình huống thi đấu
Nắm vững phương pháp giảng dạy cơ bản
Mọi người học như thế nào
Các giai đoạn phát triển
Những kiến thức sơ đẳng về khoa học các môn thể thao
Kỹ năng tổ chức tốt
Kỹ năng lãnh đạo
Có khả năng quản lý hành vi của VĐV - nguyên tắc
Hình ảnh và bề ngoài gây ấn tượng
Ăn mặc chỉnh tề
Đúng giờ
Tự tin
Đúng tư thế
Sử dụng điệu bộ và nét mặt
Lấy VĐV làm trung tâm
Có khả năng đánh giá VĐV
9. Vai trò của các HLV
HLV phải biết sắp xếp những công việc khác nhau tại nhiều thời điểm và nhiều công việc tại một thời điểm chắc chắn. Trong số rất nhiều vai trò mà một HLV phải đảm trách:
là một người bạn trong sự ủng hộ và hỗ trợ cho người mới chơi.
là người giám hộ trong việc tránh cho VĐV khỏi trọng thương, tăng cường sức khoẻ và sự sung mãn.
là người hướng dẫn trực tiếp những hoạt động và luyện tập.
là người quản lý trongtổ chức và lập kế hoạch, chương trình và thi đấu.
là người năng động trong việc tạo ra một không khí vui vẻ và dứt khoát để VĐV phát huy.
là nhà khoa học trong việc phân tích, đánh giá và giải quyết vấn đề .
là nhà xã hội học trong việc tư vấn và khuyên nhủ VĐV
là sinh viên trong việc lắng nghe, học hỏi và phát triển kỹ năng huấn luyện và kiến thức.
là giáo viên trong việc chia sẻ thông tin và làm cho VĐV có ý thức về mối luan hệ đối với sự phát triển cá nhân và thi đấu của họ.
Vai trò HLV phụ thuộc rất nhiều yếu tố như sụ ủng hộ của người quản lý, ban huấn luyện, cộng đồng,ì thời gian cá nhân, sự nhiệt tình và quan trọng nhất là VĐV.
mục tiêu và tham vọng
kĩ năng và kinh nghiệm
tuổi đời và tuổi nghề
Hầu hết các HLV bắt đầu từ người hướng dẫn và giáo viên nhưng do trưởng thành của VĐV và trình độ chơi nâng cao đến khả năng phát triển mối quan hệ và vai trò của họ cũng thay đổi từ người thầy đến người cố vấn.
Hình 1: Hệ thống và vai trò của HLV
10. Những nhiệm vụ chính
Nhiệm vụ chính của tất cả các HLV là lên kế hoạch hướng dẫn, đào tạo và đánh giá thành tích của VĐV trong suốt quá trình huấn lutyện và thi đấu
Xây dựng kế hoạch tập luyện
Hướng dẫn tập luyện
Đánh giá thành tích suốt quá trình huấn luyện và thi đấu
Chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn những nhiệm vụ này trong tiến trình huấn luyện.
11. Mục tiêu của việc huấn luyện
Để thực hiện những mục tiêu huấn luyện thì người HLV cần theo hướng dẫn:
Sự phát triển toàn diện về thể lực chung và kỹ năng
Sự phát triển thể lực riêng - sức mạnh, độ bền, phối hợp ...
Yêu cầu kỹ thuật chuyên môn cho thành tích
Học luật và thúc đẩy mục tiêu của môn thể thao liên quan
Phát triển lĩnh vực tâm lý để làm tăng sức mạnh tinh thần và hưng phấn cho thành tích được cải thiện
Tạo ra không khí vui vẻ (hoà thuận) và tình thần hợp tác giữa các thành viên đội
Tạo ra và duy trì tình trạng sức khoẻ của VĐV.
Có những biện pháp ngăn ngừa chấn thương và
Trang bị cho VĐV những kiến thức lý thuyết cần thiết cần cho tập luyện: dinh dưỡng và di truyền.
* Trong chừng mực nào đó thì việc đạt được những điều trên đây phụ thuộc vào chỉ đạo chất lượng bài tập của HLV trong những giai đoạn huấn luyện.
12. Những kỹ năng chuyên môn
HLV xuất phát từ những hoàn cảnh khác nhau nên khác nhau về hệ thống và cách thức huấn luyện. Mỗi HLV có chất lượng và kinh nghiệm dựa trên cách thức huấn luyện riêng của họ. Tuy nhiên, tất cả HLV phải có kỹ năng huấn luyện để thành công:
Những kỹ năng chuyên môn
Kỹ năng chuyên môn bao gồm những kiến thức về CL, khả năng lên kế hoạch và tổ chức, phương pháp huấn luyện, tiến trình và kỹ thuật. Kỹ năng chuyên môn cũng liên quan đến kiến thức chuyên sâu, khả năng phân tích và khả năng thiết kế hoạt động đối với những gì có thể giúp VĐV giải giải quyết vấn đề.
Những kỹ năng nhân bản
Những kỹ năng nhân bản là về sự giao tiếp và HLV có mối liên hệ như thế nào đối với người khác,. Đây là kỹ năng rất quan trọng bởi vì HLV phải làm việc với mọi người. Những HLV với kỹ năng nhân bản phát triển cao là luôn có nhận thức về thái độ riêng của họ, và tin tưởng về mỗi thành viên trong đội. Những kỹ năng nhân bản đòi hỏi HLV là người giao tiếp có kỹ năng và người nghe. Họ phải nhận thức được sự nhạy cảm và niềm đam mê của mỗi thành viên trong đội.
Những kỹ năng nhận thức
Những kỹ năng nhận thức là khả năng nhìn thấy toàn cảnh một bức tranh lớn. HLV có thể khiến VĐV nhìn thấy những điều cần phải thấy. Anh ta có thể thu hẹp khoảng cách giữa cộng động và đội tuyển.
13. Giao tiếp là chìa khoá của sự huấn luyện thành công
Giao tiếp hiệu quả cũng là một yếu tố chủ chốt của việc huấn luyện thành công. Đây là một quá trình hai chiều: cho và nhận thông tin. Người ta cho rằng phát thông tin thì quan trọng hơn nhiều nhưng sự thật thì không phải như vậy. HLV có thể hiểu được các VĐV, biết được điểm mạnh, điểm yếu, những hy vọng cũng như nỗi lo của các VĐV nếu như họ biết lắng nghe và hỏi han.
Ngoài khả năng giao tiếp hiệu quả, biết lắng nghe cũng là một điều rất quan trọng nhưng hầu hết mọi người đều ít coi trọng nó. Những HLV được đào tạo sư phạm thường có khuynh hướng nói nhiều. Nói ở đây là truyền đạt thông tin:
* nội dung: điều được nói và
* hình thức: nó được chuyển tải bằng cách nào
Theo Mehrabian (1968) đã phân tích những yếu tố liên quan ảnh hưởng đến một thông tin:
* những ngôn từ: đóng góp 7%
* biểu đạt ngôn ngữ (cách mà ngôn ngữ được nói) đóng góp 38%
* giao tiếp phi ngôn ngữ (cử chỉ, nét mặt) đóng góp 55%
Dưạ trên những thông tin này thì có trên 90% lượng thông tin được diễn đạt một cách phi ngôn ngữ. Vì vậy, HLV phải nhận ra ảnh hưởng của những thông tin không lời qua: * nét mặt
* cử chỉ
* điệu bộ
* ánh mắt
* trang phục và diện mạo
14. Phong cách huấn luyện
Các HLV có xu hướng phát triển phong cách tự nhiên của họ, thể hiện tính cách, kiến thức và kinh nghiệm. HLV sử dụng việc kết hợp của
* nói - đưa thông tin
* thể hiện - sử dụng minh hoạ
* hỏi - hỏi khi VĐV tập luyện
Mức độ của hình thức và mối quan hệ giữa nói, thể hiện và hỏi được nêu ở bảng 2 sau đây. Những HLV nên phát triển mức độ của hình thức vì thế họ có thể sử dụng hình thức phù hợp nhất đối với cá nhân riêng biệt, nhóm hoặc bất kỳ tình huống nào.
